Herbata – najważniejsze informacje o herbacie
Herbata to jeden z najpopularniejszych napojów na świecie, cieszący się wieloletnią historią i kulturowym znaczeniem w wielu krajach. Pochodzi z Chin, ale stała się szybko popularna na całym świecie, dzięki swojemu wyjątkowemu smakowi i właściwościom zdrowotnym. Istnieją setki (jeśli nie tysiące) różnych odmian herbat, od tradycyjnych czarnych i zielonych, po egzotyczne smaki i mieszanki. Herbata jest często stosowana jako sposób na relaks, pobudzenie, a także w celach medycznych. Uchodzi za drugi, obok kawy, najczęściej spożywany napój świata.
Herbata to napój, który jest spożywany już przez dzieci, w przeciwieństwie do kawy. Z biegiem czasu, poznajemy różne smaki i odmiany herbaty, dobierając je do swoich podniebiennych preferencji. Oprócz wartości smakowych, herbatę warto pić ze względu na jej właściwości zdrowotne. W naszym artykule przybliżymy najważniejsze i najbardziej interesujące informacje na temat herbaty.
Co to jest herbata i z czym to się…pije?
Herbata to napój przygotowywany z suszu lub liści rośliny Camellia sinensis, która występuje w różnych odmianach, takich jak czarna herbata, zielona herbata, oolong, czy biała herbata. Proces produkcji herbaty obejmuje zbieranie, suszenie, fermentację i obróbkę liści. Każdy etap produkcji herbaty wpływa na jej smak, kolor i właściwości zdrowotne. Napój ten ma długą historię i kulturowe znaczenie w wielu krajach na całym świecie. Jest powszechnie spożywany jako napój, który może być podawany na gorąco lub na zimno. Herbata ma wiele odmian i smaków, dzięki czemu każdy może znaleźć herbatę, która odpowiada jego upodobaniom.
Skąd wzięła się herbata – pochodzenie herbacianego napoju
Według historii, herbata pochodzi z Chin, gdzie po raz pierwszy zaczęto ją parzyć z liści Camellia. Przygotowanie napoju miało być wynikiem przypadkowego wrzucenia liści do naczynia z gorącą wodą, a stało się początkiem wspaniałej herbacianej historii. Mieszkańcy Azji pili herbatę przez wiele wieków, zanim zyskała popularność na innych kontynentach. W Mongolii zwyczaj parzenia herbaty pojawił się dopiero w V wieku n.e., a do Tybetu herbata dotarła w 602 r. n.e. W VIII wieku n.e. chiński mnich przewiózł nasiona rośliny Camellia do Japonii, gdzie herbata stała się popularnym napojem w ekspresowym tempie.
Herbatę poza Azją poznać mogliśmy dopiero w XVI wieku, kiedy to Rosjanie stworzyli intensywny czaj z liści herbaty, a następnie holenderscy kupcy przywieźli ją do Europy. Jednak tak na prawdę to Wielka Brytania odegrała kluczową rolę w propagowaniu picia herbaty. Anglicy pokochali herbatę i stworzyli własną kulturę picia tego napoju, m.in. poprzez zwyczaj picia herbaty o godzinie 17:00, znany jako five o’clock. Stopniowo herbata zyskiwała popularność w innych krajach europejskich, a dzisiaj jest nadal uwielbiana na całym świecie.
Herbata – skład
Sekret herbaty tkwi w jej składnikach. Chociaż skład może się nieco różnić w zależności od rodzaju herbaty, to jednak możemy w większości przypadków wyróżnić kilka podstawowych elementów składu. Najbardziej aktywnymi składnikami herbaty są proantocyjanidyny, czyli łańcuchy polimerowe flawonoidów. Katechiny, czyli przeciwutleniacze, są najpopularniejszymi przedstawicielami flawonoidów. Ilość katechin różni się w zależności od gatunku herbaty. Przyjmuje się, że najwięcej katechin znajdziemy w herbacie białej i zielonej.
W herbacie można znaleźć także teinę, która ma właściwości niwelowania stresu oraz kofeinę, która jest odpowiedzialna za pobudzające działanie herbaty. Warto zaznaczyć, że kofeina i teina mają podobny skład chemiczny i działanie. Uważa się jednak, że teina jest nieco słabsza niż kofeina. W napoju herbacianym znajdują się także teobromina i teofilina, które działają pobudzająco i stymulują pracę serca oraz układu moczowego. W dalszej części artykułu zostanie omówiony wpływ herbaty na zdrowie.
Różne rodzaje herbaty – jak rozpoznać i jaką wybrać
Ze względu na rosnącą popularność herbaty, obecnie istnieje wiele różnych rodzajów tego napoju, zróżnicowanych pod względem smaku, aromatu, sposobu parzenia i właściwości. Wystarczy wejść do jakiejkolwiek herbaciarni by szybko przekonać się, że herbata ma nieskończenie wiele twarzy. Przybliżamy te najpopularniejsze i najchętniej spożywane rodzaje herbacianego napoju.
Herbata czarna – najpopularniejsza herbata w Europie
Czarna herbata to najczęściej spotykana i jedna z najstarszych odmian herbaty. Mimo nazwy, napój wcale nie jest czarny i nie jest też najciemniejszą dostępną herbatą na świecie. Nazwa pochodzi od koloru suszonych liści, z których powstaje aromatyczny napój. Charakterystyczny dla herbaty czarnej jest jej mocniejszy smak w porównaniu do innych odmian. Smak ten zawdzięcza procesowi fermentacji. Jest to zdecydowanie najbardziej klasyczna herbata, często wzbogacana o dodatki owocowe w celu wzmocnienia jej smaku. Najbardziej znaną czarną herbatą na świecie jest herbata Earl Grey.
Herbata zielona – najzdrowsza z herbat
Herbaty są znane ze swoich korzystnych właściwości prozdrowotnych, jednak to zielona herbata uchodzi za najbardziej wartościową dla zdrowia. Jej produkcja jest nieco inna niż innych herbat. Liście zielonej herbaty są suszone od razu po zebraniu. Nie poddaje się ich fermentacji. Szybki zbiór wymaga równie szybkiego przetworzenia natychmiast po zbiorze. Zamiast fermentacji, liście są poddawane procesowi inaktywacji, czyli obniżenia lub całkowitego zatrzymania enzymów. Dzięki temu zielona herbata ma charakterystyczny, lekko trawiasty smak z nutą cierpkości, jasny kolor i przede wszystkim ogromne właściwości zdrowotne. Wśród odmian zielonej herbaty wyróżnia się matcha i sencha.
Herbata matcha
Herbata matcha to rodzaj japońskiej zielonej herbaty, która wyróżnia się swoim niepowtarzalnym smakiem i wyjątkowymi właściwościami zdrowotnymi. Matcha jest wytwarzana z cienko mielonych liści zielonej herbaty. Występuje w postaci bardzo drobnego proszku o intensywnie zielonym kolorze. Przygotowanie matchy wymaga specjalnej techniki, ponieważ proszek musi być dokładnie rozpuszczony w wodzie, dzięki czemu uzyskujemy gęsty, kremowy napój o intensywnym smaku i aromacie.
Herbata matcha jest bogata w składniki odżywcze i przeciwutleniacze, w tym katechiny, L-teaninę, chlorofil i witaminy. Temu napojowi przypisuje się liczne właściwości zdrowotne, takie jak redukcja stresu, zwiększenie energii, poprawa koncentracji i skupienia oraz wzmacnianie układu odpornościowego. Dzięki temu matcha stała się bardzo popularna nie tylko w Japonii, ale także na całym świecie, szczególnie wśród osób poszukujących zdrowych alternatyw dla kawy i innych napojów energetyzujących.
Herbata sencha
Sencha to jedna z najpopularniejszych i najważniejszych odmian herbaty w Japonii. Jest to zielona herbata, która wyróżnia się charakterystycznym smakiem i aromatem oraz wysoką zawartością antyoksydantów i kofeiny. Liście senchy pochodzą z pierwszych pąków, które są zbierane na wiosnę i następnie przetwarzane. Charakterystyczną cechą senchy jest to, że liście są suszone na powietrzu, dzięki czemu zachowują większość swoich właściwości i naturalny smak.
Herbata sencha jest popularna nie tylko ze względu na swoje właściwości zdrowotne, ale także na swój smak i sposób przygotowania. Senchę parzy się w niższej temperaturze niż inne herbaty zielone, zwykle w okolicach 70-80 stopni Celsjusza. Czas parzenia wynosi zazwyczaj od 1 do 2 minut. Sencha może być spożywana bez dodatków, ale jest też często używana do przygotowywania napojów z dodatkiem mleka, syropów czy owoców.
Warto podkreślić, że sencha jest jedną z najbardziej uniwersalnych odmian herbaty, która dobrze smakuje zarówno w postaci naparu, jak i w jedzeniu. Można ją dodać do ciast, deserów, koktajli czy sałatek. Sencha to nie tylko smaczna herbata, ale także ważny element japońskiej kultury i tradycji, którą docenić może każdy, kto lubi zielone herbaty o charakterystycznym smaku i aromacie.
Biała herbata
Herbata biała, w odróżnieniu od innych herbat, jest delikatna i niefermentowana, ale nie posiada charakterystycznego trawiastego posmaku. Ma jasnosłomkowy kolor, który jest wynikiem użycia młodych pąków camellia sinensis, a nie liści jak w innych odmianach herbaty. Produkcja białej herbaty jest trudna i wymaga specjalnych pąków, co sprawia, że jest to rzadka i droga herbata. Jej popularność w Europie wciąż rośnie.
Czerwona herbata
Kolejna bardzo interesująca pozycja na liście herbat to tzw. czerwona herbata. Jest to herbata znana jako pu-erh lub po prost czerwona herbata. Charakteryzuje się specyficznym, intensywnym smakiem i aromatem. W Chinach nazywana jest czasem „smoczą herbatą”, co doskonale oddaje jej intensywność. Proces produkcji tej herbaty obejmuje dodatkową fermentację na słońcu oraz okres leżakowania. Choć pu-erh jest uznawana za częściowo sfermentowaną herbatę, ma ona ciemniejszy kolor niż herbata czarna i ma charakterystyczny ziemisty posmak.
Herbata niebieska
Może to być nie małym zaskoczeniem, ale istnieje herbata o … niebieskim kolorze. Oprócz lekkiego odcienia fioletu, ma ona owocowy, słodki, a czasem nawet lekko kwiatowy smak. Oolong czyli owa niebieska herbata, zawdzięcza swój niezwykły kolor pięknym niebieskofioletowym kwiatom klitorii ternateńskiej, rosnącej naturalnie w Afryce. Choć produkuje się ją już także w innych częściach świata. Proces produkcji herbaty oolong jest uważany za najbardziej skomplikowany ze względu na liczbę etapów, ich trudność oraz czas trwania. Herbata oolong jest częściowo fermentowana, co wpływa na jej charakterystyczny smak.
Rooibos – jeszcze herbata czy już napój?
Chociaż wiele osób określa napar z rooibos jako herbatę, to warto zauważyć, że nie jest to typowy rodzaj herbaty. Rooibos jest w rzeczywistości napojem przygotowywanym z liści i kory czerwonokrzewu, który charakteryzuje się rubinowym kolorem i łagodnym smakiem z delikatną nutą miodową. W przeciwieństwie do herbaty, napar z rooibos nie zawiera garbników, co sprawia, że nie ma on charakterystycznej dla herbaty goryczki. Ponadto, nie zawiera on także kofeiny, co oznacza, że nie wykazuje właściwości pobudzających, z którymi związane są herbaty. Z tego powodu, gdy pijemy napar z rooibos, warto pamiętać, że nie jest to typowa herbata.
Yerba Mate
Innym napojem, który jest często mylony z herbatą, jest popularna yerba mate. Yerba mate to napar przygotowywany z ostrokrzewu paragwajskiego, który jest związany z bogatą kulturą picia. Aby przygotować napój, potrzebne są specjalne akcesoria, takie jak bombilla i tykwa – rurka z sitkiem i naczynie w kształcie bombki. Główną przyczyną popularności yerba mate jest jej działanie pobudzające, ponieważ zawiera więcej kofeiny niż sama kawa.
Herbatki ziołowe i owocowe
Herbaty ziołowe i owocowe są doskonałym wyborem dla tych, którzy szukają alternatywy dla tradycyjnej herbaty, która zawiera kofeinę. Herbatki ziołowe są przygotowywane z suszonych lub świeżych ziół, takich jak mięta, rumianek, melisa, pokrzywa czy szałwia, a ich smaki i właściwości zdrowotne zależą od rodzaju użytych ziół. Herbaty owocowe są natomiast przygotowywane z suszonych owoców i często mieszane z ziołami, aby uzyskać ciekawszy smak. Dzięki swoim właściwościom zdrowotnym i różnorodnym smakom, herbaty ziołowe i owocowe są coraz bardziej popularne wśród miłośników napojów bezkofeinowych. Bogactwo herbat tego typu jest w zasadzie nieograniczone – pojawia się coraz więcej ciekawych połączeń – bardzo popularne stały się połączenia ziołowo-owocowe. Aromat suszonych owoców czasami jest jedyną opcją, by „przełknąć” ziołowy napar.
Właściwości herbaty – korzyści z picia herbaty
Picie herbaty przynosi wiele korzyści dla zdrowia, co wynika z obecności podobnego składu w każdym rodzaju herbaty, choć stężenie poszczególnych składników i sposób przygotowania różnią się w zależności od gatunku. To z kolei, wpływa na nieco różne właściwości każdej herbaty. Jednym z najważniejszych działań herbaty jest jej właściwość przeciwutleniająca, co zawdzięcza obecności katechin. Dzięki temu działaniu, procesy starzenia się organizmu zostają zahamowane.
Choć każdy rodzaj herbaty bazuje na podobnym składzie, to poszczególne gatunki różnią się stężeniem substancji oraz sposobem przygotowania, co wpływa na nieco odmienne działanie każdej z herbat. Wszystkie herbaty wykazują działanie przeciwutleniające, co zapobiega procesom starzenia się komórek organizmu. Ponadto, napar z liści herbaty działa przeciwmiażdżycowo, obniża poziom cholesterolu i reguluje ciśnienie, co pozytywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Herbata może także pomóc w zapobieganiu chorobom nowotworowym, wzmacniać działanie leków przeciwnowotworowych oraz łagodzić dolegliwości układu pokarmowego, takie jak bóle brzucha czy niestrawność.
Dzięki swojemu działaniu moczopędnemu, herbata jest uważana za sposób na oczyszczanie organizmu i usuwanie z niego toksyn. Picie herbaty może również przynieść liczne korzyści dla układu nerwowego, w zależności od rodzaju i sposobu przygotowania. Herbata może działać stymulująco lub uspokajająco, poprawiając nasze samopoczucie, koncentrację, redukując stres i dodając energii. W przypadku przeziębienia, ciepła herbata z dodatkiem cytryny, miodu lub soku owocowego może przynieść ulgę w bólu gardła i wykazywać działanie przeciwzapalne. Warto jednak pamiętać, by dodawać składniki dopiero do ostudzonej herbaty. Herbatę Earl Grey, będącą odmianą herbaty czarnej, polecana jest natomiast w przypadku stanów zapalnych w jamie ustnej.
Herbata liściasta czy w torebkach?
Początkowo po prostu parzono napar z suszonych liści herbaty. Z czasem opracowano herbatę w torebkach, co dało początek tzw. herbacie ekspresowej, którą można szybko zaparzyć i wyrzucić torebkę. Pojawia się pytanie, która herbata jest lepsza – ekspresowa czy tradycyjna liściasta. Chociaż wszystko pochodzi z tej samej rośliny, to istnieją zasadnicze różnice. Herbata liściasta to naturalny susz, który zachowuje wszystkie wartości rośliny i zapewnia pełny smak i aromat. Z kolei torebki zawierają pozostałości po produkcji herbaty liściastej i niewłaściwi producenci mogą do torebek dodać pył zamiast prawdziwego suszu.
Wybierając herbatę w torebkach, decydujemy się na niepewność, podczas gdy herbata liściasta gwarantuje jakość i naturalny skład. Jeśli mamy wybór, lepiej sięgać po herbatę w liściach. Należy jednak pamiętać, że taka herbata wymaga więcej czasu i uwagi przy parzeniu. Nie powinniśmy też demonizować herbaty w torebkach, ponieważ również wśród nich są wysokiej jakości produkty, a szybkość przygotowania jest jednym z ich atutów.
Sposoby parzenia herbaty
Przygotowanie dobrej i wartościowej herbaty wymaga więcej niż tylko zalewanie liści lub torebek gorącą wodą. Każdy rodzaj herbaty ma swoje specyficzne wymagania, dlatego ważne jest, aby parzyć ją w odpowiedniej temperaturze. Herbatę czarną i czerwoną należy zalewać wrzątkiem (temperatura powinna wynosić około 96-98 stopni), herbatę oolong – 90 stopni, herbatę białą – 85 stopni, a zieloną – maksymalnie 80 stopni. Najlepiej, aby używać miękkiej wody do parzenia.
Czas parzenia herbaty również jest ważny. Zaleca się parzyć zieloną herbatę przez 2-3 minuty, czerwoną przez 3 minuty, czarną przez 3-4 minuty, białą przez 3-5 minut, a niebieską – nie dłużej niż 5 minut. Warto zawsze sprawdzić instrukcję parzenia danej herbaty, aby uzyskać najlepsze efekty. Oczywiście można ją parzyć dłużej, ale należy liczyć się z utratą wartościowych składników i intensywniejszym smakiem. W przypadku herbaty zielonej, dłuższe parzenie może także powodować większą gorycz.
Naczynie, w którym parzymy herbatę, także ma znaczenie. Najlepiej użyć dzbanka do parzenia herbaty, który można wcześniej ogrzać gorącą wodą. Dzięki temu herbata utrzyma pożądaną temperaturę na dłużej. Dzbanek do herbaty ma również specjalne sitko, które zapobiega temu, aby liście pływały w filiżance.
Cold brew to kolejny sposób na przygotowanie herbaty, który zyskuje na popularności, szczególnie w okresie letnim. Polega on na zalewaniu suszu wodą o temperaturze pokojowej, a następnie wstawieniu do lodówki na kilka do kilkunastu godzin. W czasie tego procesu herbata stopniowo uwalnia swój smak, co sprawia, że napar jest delikatniejszy i łagodniejszy. Cold brew ma także tę zaletę, że z liści uwalnia się znacznie mniej teiny i garbników, które odpowiadają za cierpki smak herbaty. Metoda ta jest uniwersalna i można zastosować ją do każdego rodzaju herbaty.
Prawidłowe przechowywanie herbaty – jak robić to dobrze
Aby zachować jak najdłużej smak i aromat herbaty oraz jej cenne składniki odżywcze, należy odpowiednio przechowywać liście. Nie powinny być trzymane w otwartych torebkach, ponieważ szybko tracą świeżość. Metalowe puszki, w których niektóre herbaty są sprzedawane, są dobrym miejscem do przechowywania liści. Przed wsypaniem nowej herbaty do puszki, należy ją dokładnie umyć i wysuszyć, aby zapobiec mieszaniu się aromatów. Nie należy natomiast przechowywać herbaty w szklanych słoikach, ponieważ przepuszczają one światło, co wpływa na smak herbaty. Jeśli kupujemy herbatę w papierowej torebce, musimy pamiętać, że liście również szybko tracą świeżość w takim opakowaniu.
Popularne napoje herbaciane
Herbata zimowa
Herbata zimowa to rodzaj herbaty, która jest szczególnie popularna w okresie jesienno-zimowym ze względu na swoje aromatyczne właściwości i ciepły smak. Ten popularny napój może mieć różne składy, ale zazwyczaj zawiera mieszankę korzennych przypraw, takich jak cynamon, goździki, kardamon czy imbir. Czasami dodaje się do niej także skórkę pomarańczy, miód lub syrop klonowy, aby nadać jej słodki smak. Herbata zimowa często jest też łączona z herbatą czarną lub owocową, co dodaje jej bogatszego smaku i aromatu. Jest to idealny napój na chłodne dni, który rozgrzewa i poprawia nastrój. To uwielbiany przez wszystkich napój, który powoli wpisuje się w świąteczną tradycję, również w Polsce. Podobnie zresztą jak jej kawowy odpowiednik, czyli spice pumpkin latte.
Bawarka, czyli kawa z mlekiem
Bawarka to popularny napój kawowy, który składa się z kawy espresso oraz mleka. W przeciwieństwie do innych kaw z mlekiem, bawarka charakteryzuje się stosunkowo niewielką ilością mleka – zazwyczaj w proporcjach 1:3 lub 1:4. Napój ten często jest też ozdabiany pianką z mleka lub bitą śmietaną, a czasem również posypany kakao lub cynamonem.
Nazwa „bawarka” pochodzi od niemieckiego miasta Bawaria, które słynie z tradycyjnych kaw z mlekiem. Podobne napoje kawowe są jednak popularne w wielu krajach, a w Polsce bawarkę można spotkać w niemal każdej kawiarni.
Warto zaznaczyć, że jakość kawy ma ogromny wpływ na smak i aromat bawarki. Dobrze przygotowana espresso to podstawa udanego napoju, a użyte mleko powinno być świeże i dobrze spienione. Bawarka to napój idealny dla osób, które lubią kawę, ale niekoniecznie chcą pić jej intensywną wersję, jaką jest espresso.
Herbata granulowana
Herbata granulowana to rodzaj herbaty, która została poddana procesowi suszenia i rozdrobnienia do postaci małych granulek. Jest to forma herbaty, która w odróżnieniu od liści herbaty nie wymaga parzenia w tradycyjny sposób – zamiast tego wystarczy rozpuścić ją w gorącej wodzie. Herbata granulowana jest łatwa w przygotowaniu i wygodna w użyciu, co sprawia, że cieszy się popularnością wśród ludzi, którzy nie mają czasu lub ochoty na tradycyjne parzenie herbaty. W sprzedaży dostępne są różne rodzaje herbaty granulowanej, w tym np. herbata czarna, zielona, owocowa czy z dodatkiem aromatów.
Herbaciane bomby czyli kwitnąca herbata
Herbaciane bomby, zwane także kwitnącymi herbatami, to nietypowa forma herbaty, która stanowi ciekawą alternatywę dla klasycznych liści herbaty. Są to ręcznie robione kulki lub kuleczki wykonane z delikatnych liści herbaty, które wewnątrz zawierają suszone kwiaty lub pąki kwiatowe. Po zalaniu wrzątkiem kulka zaczyna się powoli rozpuszczać, a kwiaty w środku zaczynają się rozwijać, tworząc efektowny i aromatyczny napar.
Kwitnące herbaty nie tylko zachwycają smakiem i zapachem, ale również prezentują się bardzo estetycznie w szklance, co sprawia, że stanowią idealny dodatek do eleganckiej herbaty z przyjaciółmi czy romantycznego wieczoru we dwoje. Kwitnące herbaty są również dobrym sposobem na wprowadzenie trochę oryginalności do codziennych rytuałów picia herbaty i mogą stanowić interesujący prezent dla każdego miłośnika herbaty.
Herbata mrożona czyli ice tea lub frappe
Herbata mrożona, nazywana również frappe tea, to popularny napój w okresie letnim. Jest to rodzaj herbaty, który poddaje się procesowi mrożenia. Dodaje do niej różne składniki, takie jak cukier, syropy smakowe, owoce, miętę czy limonkę, aby uzyskać interesujący smak i aromat. Herbata mrożona może być również dekorowana kremem lub bitą śmietaną oraz posypana kruszonym lodem.
Jednym z najczęściej stosowanych rodzajów herbaty do mrożenia jest herbata zielona, która dzięki swoim właściwościom zdrowotnym i orzeźwiającemu smakowi idealnie nadaje się na letni napój. Można ją mrozić w różnych formach, np. jako kostki lodu lub zamrożone kuleczki herbaty, aby uniknąć rozcieńczania napoju zbyt szybkim topnieniem kruszonego lodu.
Herbata mrożona to doskonały sposób na orzeźwienie w gorące letnie dni, a także ciekawa alternatywa dla tradycyjnych napojów gazowanych czy soków owocowych.
Herbata z prądem
Napój potocznie nazywany herbata z prądem, znana także jako herbata „z wkładką”, może być przygotowana na wiele sposobów. Owym prądem jest alkohol – można wykorzystać wódkę, spirytus lub rum jako dodatek. Najlepiej użyć do jej przygotowania herbaty sypanej, ponieważ suszone listki pęcznieją pod wpływem wrzącej wody, dając mocniejszy napar niż herbata w torebkach. Najlepiej użyć tradycyjnej czarnej herbaty, aby uzyskać jak najlepszy smak. Po zalaniu czubatej łyżki liści herbaty 200 ml wrzącej wody, dodajemy około 50 ml wybranego alkoholu oraz łyżkę miodu. Miód można zastąpić sokiem malinowym według uznania. Można również postawić na herbatę z rumem, dodając kieliszek rumu i odrobinę soku z cytryny do naparu herbaty. Herbata z prądem najlepiej smakuje podana ciepła, aby uzyskać najlepsze działanie.